در بسیاری از فروشگاههای بزرگ صرفاً تعداد محدودی از افراد میتوانستند حضور داشته باشند. در واقع همه فروشگاههای کوچک و بزرگ که محصول را به دست مصرفکنندگان میرسانند «خرده فروشی» به حساب میآیند. خرده فروشی صرفاً فروش محصول نیست و ارائه خدمات را نیز در بر میگیرد. مسائل اقتصادی و اجتماعی ما ازجمله، تخریب و زوال منابع طبیعی و زیستمحیطی، فساد سیستماتیک و عمیق، تخریب سرمایه اجتماعی، مهاجرت گسترده سرمایه انسانی و خلاق و خروج سرمایه مالی و نیز همین کسری بودجه و حتی تحریمها در یک تحلیل عامتر محصول حکمرانی ضعیف و بیتوجهی به مبانی علمی سیاستگذاری عمومی است. شاخص اعتماد اجتماعی که نمایانگر سرمایه اجتماعی است و پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در سال ۱۳۶۰به حدود ۷۰ درصد افزایش یافته بود، در سالهای اخیر به سطح بسیار نگرانکننده حدود ۲۰ درصد تنزل یافته است. به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد؛۶۱ اقتصاددان کشور در نامهای سرگشاده به مردم ایران نسبت به شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور و سیاست جراحی اقتصادی واکنش نشان داده و ریشه مشکلات اقتصادی امروز را در عوامل غیر اقتصادی دانستهاند.
این سیستم به کارمندان کمک میکند تا مشتریان را بهتر و بیشتر درک کنند. سیستم مدیریت ارتباط با مشتریان (CRM) برای بهبود خدمات ارائه شده به مشتری و افزایش فروش است. منظور از سیستم مدیریت ارتباط با مشتریان (CRM) در خرده فروشی چیست؟ به بیان صریح و خلاصه، اصلاحات موفق قیمتی مستلزم مسوولیتپذیری گسترده همه ارکان حکومت؛ مشارکت مردم در تصمیمات؛ استفاده از دانش نخبگان؛ ارتباط گسترده با دنیا بر اساس موازین جهانی است. دست خدا با مردم است. همچنین این سیاست پرخطر در نگرانکنندهترین شرایط امنیت غذایی جهان (با وجود خطر بروز گرسنگی و فقر غذایی در سطح جهانی) اجرا شده است. در عین حال جمعه سیاه پس از روز شکرگزاری است. بلک فرایدی روز بعد از «روز شکرگزاری» است. به ویژه که دیدگاهها، برنامهها و وعدههای جناب آقای رییسی در مقام کاندیدای ریاستجمهوری از ایجاد دولتی فراگیر با بهرهگیری موثر از ظرفیت عظیم دانش و تجارب مدیریتی کشور خبر میداد.
مهمترین زمان برای خرده فروشی از حراج بلک فرایدی (Black Friday) شروع میشود. امضاکنندگان در انتهای این بیانیه نیز ۵ پیشنهاد برای برونرفت از این وضعیت ارایه کردهاند. ۲- گزارش منابع و مصارف یارانه برقرار شده جدید و تعداد خانوارهای مشمول آن و ناترازی بودجه در سال جاری بهطور رسمی و شفاف انتشار یابد. تا امروز، هیچ اطلاعی از چند و چون مالی این سیاست و منابع و مصارف و میزان ناترازی آن در دسترس نیست و حتی برای اولینبار در چند دهه اخیر جداول اطلاعات منابع و مصارف یارانههای آشکار (جدول تبصره ۱۴ بودجه عمومی دولت) به همراه بقیه بخشهای قانون بودجه انتشار نیافته و قابل ارزیابی و اظهارنظر نیست. این در حالی است که دوشنبه سایبری یا دوشنبه مجازی (cyber Monday) در این روز نیست. دوشنبه سایبری یا «سایبر ماندی» آخرین دوشنبه ماه نوامبر است. بدیهی است که بعد از بازگشت وضعیت عادی به اقتصاد کشور و بازارهای غذا در سطح جهانی و ایجاد پیشنیازها و لوازم مورد نیاز در کیفیت حکمرانی و برقراری ثبات اقتصاد کلان و کاهش تنشهای اجتماعی، میتوان بر اساس یک برنامه سنجیده نسبت به انجام اصلاحات اقتصادی از جمله یکسانسازی نرخ ارز و اصلاحات در بازارهای چهارگانه اقتصاد و ساماندهی یارانههای مصرفی اقدام کرد.
افزایش مستمر نرخ ارز و پیامدهای ناگزیر آن بر حجم نقدینگی از یکسو و کاهش منابع درآمدی و رشد غیرمتعارف و سریع هزینههای دولت از سوی دیگر، به کسر بودجه عظیمی منجر شده که منشأ اصلی شتابگیری تورم است. در چند سال اخیر با افزایش نرخ ارز و رشد سرطانی کسر بودجه، دولت به ناگزیر در مقاطعی به افزایش قیمت حاملهای انرژی اقدام کرده و امسال ارز یارانهای برای واردات کالاهای اساسی را حذف نموده است. فساد گسترده و سقوط سرمایه اجتماعی، تقویت مناسبات رانتی به ویژه در عرصه تجارت خارجی و بازارهای مالی، افت شدید سرمایهگذاری در طول دو دهه گذشته همراه با تورم شدید، چشمانداز آینده اقتصاد ایران را تیره کرده و به خروج ناگزیر فزاینده، خسارتبار و غیرقابل جبران سرمایههای مالی و فکری به کشورهای مختلف جهان انجامیده است. این مجموعه کسب و کار عظیم بر اثر همهگیری کووید ۱۹ در سال ۲۰۲۰ به سمت تجارت الکترونیک و خریدهای آنلاین تغییر جهت داده است. علت این اتفاق، تقویت گرایش مصرفکنندگان به خریدهای آنلاین بوده و در نتیجهی آن تجارت الکترونیک در سه ماهه چهارم در سال ۲۰۲۰، در آمریکا ۳۲ درصد افزایش داشته است. مارپیچ افزایش نرخ ارز- تورم، کشور را در معرض خطر بروز تورم سه رقمی و افسار گسیخته قرار داده است.
رستورانها نیز فقط به صورت بیرون بر فعال بودند؛ و اکثر فروشگاههایی که همچنان باز بودند از سیاستهای فاصلهگذاری اجتماعی پیروی میکردند. این سیاست دولت که «جراحی اقتصادی» نامگذاری شده، بسیار شتابزده و بدون تمهید مقدمات اجرایی لازم برای جبران خسارت تولیدکنندگان و مصرفکنندگان اجرا شده و فقط یک اقدام موقت برای حل مشکل عاجل کسری بودجه در شرایط تحریم و بحران جهانی قیمت مواد غذایی است و آن را نمیتوان برنامه اصلاحات اقتصادی نامید. •به حداقل رساندن فساد سیاسی و اقتصادی، بهکارگیری سازوکارهای شفافیت حداکثری و بیکم و کاست و فراگیر برای فرآیندها و ساختارها و پیامدهای همه سیاستها و تصمیمات، تخصیصها و انتصابات. که بنیانهای رشد بلندمدت و فراگیر و توسعه پایدار را ایجاد میکنند، روندی کاهنده داشته و ایران را در رتبههای پایین جهانی نشان میدهد. در ۱۰ سال گذشته، نرخ بهرهوری عوامل تولید روندی کاهنده و نگرانکننده داشته و نرخ ارز افزایشی بیش از۳۰ برابری (۳۰۰۰درصدی) را پشت سر گذاشته است. این عدد از سال ۱۹۹۲، ۳ برابر شده که در آن زمان ۱.۸ تریلیون دلار برآورد شده بود. از طرفی افرادی هم که در کار املاک هستند در زمان تأمین مکان فروشگاه با این صنعت در ارتباط قرار میگیرند.
بدون احیای توافق برجام و خروج از محدودیتهای اعمالشده بر بخش بانکداری ایران توسط FATF، نمیتوان در اقتصاد ایران از سیاست ثبات اقتصاد کلان و دسترسی کمهزینه به بازارهای جهانی سخن به میان آورد. در ماههای گذشته با وجود محدودیتهای غیررسمی برای رسانههای مستقل، بسیاری از کارشناسان، صاحبنظران اقتصادی و اجتماعی، مدیران و صاحبان کسبوکارها هشدارهای متعددی درباره نتایج هولناک انفعال در سیاست خارجی و سیاستهای نااندیشیده و پراشتباه اخیر اعلام کردهاند. جامعه توانمند نیز برای دستیابی به رفاه بیشتر، اشتغال بیشتر، عدالت اجتماعی همهجانبه، برخورداری از امنیت و آرامش، سخت نیازمند دولت توانمندی است که بتواند مسیر توسعه را با اعمال حاکمیت توسعهگرا و سیاستگذاری تسهیلگر بگشاید. اما با تاسف بسیار از آغاز سال ۱۴۰۱، با افزایش خبرهای ناامیدکننده از نتایج مذاکرات هستهای و شوکهای سیاستی متعدد دولت به اقتصاد کشور ازجمله در بازار کار و بازار کالاها و خدمات و سپس حذف ارز ترجیحی واردات کالاهای اساسی، روند آشفتگی اجتماعی و نگرانی عمومی مردم از تامین معیشت و پایداری کسبوکارهای خود، به مرحله انفجاری رسیده است. دولت و مجلس در شرایطی ارز ترجیحی کالاهای اساسی را حذف و آن را به عنوان آغاز جراحی اقتصادی برگزیدهاند که هزاران میلیارد تومان هزینههای غیر ضروری و مبهم و قابل حذف در بودجه سالانه پیشبینی شده و حذف دایم یا موقت آن هیچ آسیبی نه به کلیت و ماموریتهای اصلی دولت و نه معیشت عمومی مردم نخواهد زد.
۱۵ درصد از بزرگسالان در ایالات متحده هر هفته دستکم یک خرید اینترنتی دارند و بیش از نصف آمریکاییها خرید آنلاین با گوشی تلفن همراه را تجربه کردهاند. در سال ۲۰۲۰ صنعت خرده فروشی در ایالات متحده آمریکا چیزی بالغ بر ۵.۷۵ تریلیون دلار بوده است. با وجود رشد سریعی که در خرده فروشی آنلاین دیدi میشود، تنها ۱۲ درصد از کل میزان خرده فروشی را در ایالات متحده آمریکا به خود اختصاص داده است. بزرگترین بخش در خرده فروشی با میزان ۱.۲ تریلیون دلار به فروش اتومبیل اختصاص داشته است. از سوی دیگر با آغاز تحریمها و کاهش درآمد صادرات نفت، واردات ایران از ۷۰ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۰ به حدود ۳۵ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۰ کاهش یافته است. مقایسه کنید با میزان فروش آنلاین در سال ۱۹۹۲ که ۳۵ میلیارد دلار بوده است. سازمان آمار آمریکا ماهانه گزارشی بر اساس میزان خرده فروشی در این کشور منتشر و جدیدترین آمارها در گزارش خرده فروشی ارائه میشوند.
فروشگاههای غذا و نوشیدنی حدود ۸۵۰ میلیارد دلار و فروشگاههای آنلاین با ۸۸۸ میلیارد دلار فروش در ردههای بعدی قرار دارند. در این زمان چندین شرکت فروشگاهی بزرگ به دلیل افزایش بدهیها و کاهش فروش اعلام ورشکستگی کردند. بسیاری از خرده فروشان از چندین روش برای توزیع استفاده میکنند. این افزایش قیمت با لحاظ کردن هزینه نیروی کار، تجهیزات و هزینههای توزیع و سود مورد انتظار محاسبه میشود. رویارویی که برای هر دو سوی این مقابله میتواند بسیار پر هزینه باشد. صرفه جویی به مقیاس به کاهش هزینه بر واحد اشاره دارد که از افزایش تولید کل محصول حاصل میشود. از نمونههای معروف فروشگاههای خرده فروشی میتوان به فروشگاههای بزرگی مانند «Walmart» ،«Best Buy» و «Target» اشاره کرد. از جمله این خرده فروشیها میتوان به «Schwan’s» و «Casper» اشاره کرد. گروه کوچکی از خرده فروشیها نیز با کانالهای فروش تلویزیونی مانند «QVC» همکاری میکنند. در ایام شروع و اوج کرونا دولت ایالات متحده جهت پیشگیری از شیوع هر چه بیشتر این بیماری ضرورتاً بسیاری از مشاغل، به غیر از مشاغل ضروری را تعطیل کرد؛ برخی از این مشاغل ضروری داروخانهها و خواروبار فروشیها بودهاند. حدود ۲۰ درصد خرده فروشی کل سال در فاصله بین بلک فرایدی تا ایام کریسمس صورت میگیرد.
تاثیر خرده فروشی بر اقتصاد و ارزش افزوده به همین نحو تعیین میشود. هر مرحله از زنجیره تأمین در واقع به همین شکل عمل میکند؛ یعنی اجناس را از مرحله قبلی تحویل گرفته و با محاسبه هزینهها، قیمت تحویل آن را برای ارسال به مراحل بعدی تعیین میکند. در ماه مارس و آوریل سال ۲۰۲۰، خرده فروشیهای غیر ضروری توسط دولت تعطیل و با شروع قرنطینه مردم ترجیحاً برای در امان ماندن از سرایت ویروس کرونا کمتر از خانه خارج شدند. حتی قبل از شروع همهگیری کرونا، خرده فروشی آنلاین به فروشگاهها آسیبهای فراوانی وارد کرده بود. از طرفی فروشگاههای خواربار، فروشگاههای زنجیرهای و داروخانهها مراکزی بودند که میتوانستند به خدماترسانی خود ادامه بدهند. به نظر میرسد میزان کل مشاغل مربوط به خرده فروشی که حدوداً ۴.۶ میلیون شغل است تا سال ۲۰۲۹ تغییر زیادی نخواهد کرد. در پایان این سال صنعت خرده فروشی توانست ۱.۹ میلیون شغل را دوباره ایجاد کند. بر اثر همهگیری کرونا در سال ۲۰۲۰ حدود ۲.۲ میلیون شغل در صنعت خرده فروشی از دست رفت.
